Category Archives: Vocabulary Basic

Werkeloos

Posted on by

unemployed, out of work
[adjective]
[wer-ke-loos] 

I quit my job end of April and as a result I am officially ‘werkeloos’: unemployed. You may also encounter ‘werkloos’ which means the same thing. I think ‘werkeloos’ is more common in daily speech. Note that the latter can also mean ‘without action / not operating’.

In DWOTD Voetstuk I covered the song ‘Over de Muur’ by the 80s band ‘Klein Orkest’. They also had a song about being unemployed which we will cover below. In the song ‘Koos Werkeloos‘ the character ‘Koos Werkeloos’ sings about being unemployed and that he is actually quite happy with the situation. Dutch people who are old enough may refer to this song by calling somebody who is unemployed ‘Koos Werkeloos’. The lyrics have some interesting Dutch expressions to take note of.

Lyrics

Mijn naam is Koos en ik ben werkeloos, de mensen zeggen: ‘Ga toch werken Koos’
(My name is Koos and I am unemployed, people say: ‘Go find a job Koos’ [literally: ‘Go work Koos’] )

Nou ik wil er best wel tegenaan, maar dan wel een leuke baan
(Well, sure I want to exert myself, but only in case of a nice job [note that the singer says “ik wil d’r best …” which is common in speech] )

Want anders hoeft het niet voor Koos
(Because otherwise Koos can’t be bothered [or: ‘Koos is not interested’, ‘Koos does not care’ etc. A typical example of this usage of ‘hoeven’ is: ‘Het hoeft niet meer voor mij’: “I don’t care anymore whether or not it’s going to happen”, “I don’t want to continue anymore”, “I don’t care anymore about it” etc.] )

Laat Koos maar vissen aan de waterkant, mij niet gezien achter de lopende band
(Just let Koos angle by the waterside, me (working) at the assembly line; no way! [Literally ‘mij niet gezien’ translates as ‘not seen me’ or “you won’t see me”. It means something along the lines of “you won’t see me doing that, no way”.] )

En Koos gaat ook geen vakken vullen, zeker om de zak te vullen van de fabrikant!
(Neither is Koos going to stock shelves, that would serve no other purpose than lining the vendor’s pockets! [‘Zeker om (…)’ means something like ‘Clearly the real purpose is to (…)’. For example: “Schat, ik ga even de stad in.” – “Ja ja, zeker om weer een middag in de kroeg te hangen!”. The expression ‘de zak vullen’ is more often used in the form ‘(zijn) zakken vullen’: to make profit, to cash in to line one’s pockets. It typically implies making money based on amoral motives.] )

Werkeloos, laat mij voorlopig lekker werkeloos
(Unemployed, why don’t you just let me be unemployed for now)

Al dat gezeur van ‘ga toch werken Koos’, Koos Werkeloos!
(All that whining about “why don’t you find a job Koos”, Koos unemployed!)

Werkeloos, laat mij voorlopig lekker werkeloos
(Unemployed, why don’t you just let me be unemployed for now)

Al dat gezeur van ‘ga toch werken Koos’, Koos Werkeloos!
(All that whining about “why don’t you find a job Koos”, Koos unemployed!)

Mijn zwager Jan die spreekt er schande van, die zegt vaak: ‘Koos, gebruik je handen man!’
(My brother-in-law Jan he cries shame over it, he often says: ‘Koos, use your hands man!’)

Maar hij werkt met zijn ellebogen, heeft zijn schapen op het droge
(But he uses his elbows, he is home and dry [the expression ‘zijn schapen op het droge hebben’ means ‘to have his sheep on dry ground’] )

Nou verbrand maar Jan
(Well then burn Jan)

Die politieke Haagse maffia, die blijft maar korten op de minima
(That political The Hague Mafia, who keeps on cutting back on minimum wage earners)

Nou laat ze zelf maar betalen, want bij Koos valt niks te halen
(Why don’t they pay up themselves, because Koos doesn’t have any money [the expression ‘er valt niets te halen bij (…)’ means something like “there is nothing of value that can be got from (…)” ]

Sorry dat ik besta!
(Pardon me for existing / being alive!)

Werkeloos, laat mij voorlopig lekker werkeloos
(Unemployed, why don’t you just let me be unemployed for now)

Al dat gezeur van ‘ga toch werken Koos’, Koos Werkeloos!
(All that whining about “why don’t you find a job Koos”, Koos unemployed!)

Jawel!
(Yeah that’s right!)

Werkeloos, laat mij voorlopig lekker werkeloos
(Unemployed, why don’t you just let me be unemployed for now)

Al dat gezeur van ‘ga toch werken Koos’, Koos Werkeloos!
(All that whining about “why don’t you find a job Koos”, Koos unemployed!)

Kijk hè, je hoort vaak zeggen, waar moet dat heen?
(Look, often one hears people say, where will it all end?)

Straks doen computers al het werk alleen
(What if at one point computers will do all the work)

Maar mensen, het gaat toch prima zo
(But people, things are fine as they are, right?)

Gratis vrije tijd cadeau, en dat is voor Koos geen probleem hoor
(Free time for nothing, and that is not a problem at all for Koos [note the use of ‘hoor’: it is put at the end of a sentence to say ‘in case you thought/expected otherwise’. The use of ‘gratis’ and ‘cadeau’ is a contraction of ‘Gratis [noun]’ and ‘[noun] cadeau krijgen’. You should really user either one, but not both.] )

De één zijn dood is de ander zijn brood

Posted on by

one man’s misfortune is another man’s opportunity
[phrase]
[de één zijn dood is de an-der zijn brood] 

The literal translation of ‘de één zijn dood is de ander zijn brood’ is ‘the death of one, is the bread of another’. It is used when there is a case of somebody profiting from somebody else’s misfortune.

Examples:
– “Ik heb mijn iPod Touch in het vliegtuig laten liggen.” – “Dat is balen, maar je hebt wel een ander blij gemaakt.” – “Ja, ja, ik weet het, de één zijn dood is de ander zijn brood etc.”  
(“I left my iPod Touch on the plane.” – “That’s unfortunate, but then again, you did make somebody else happy.” – “Yeah, yeah, I know, one man’s misfortune is another man’s opportunity and all that…”)

– “Er zijn mensen die hun brood verdienen met wapenhandel, dat is bijna letterlijk een geval van ‘de één zijn dood is de ander zijn brood’.” 
(“There are people who earn their living with arms trade, that’s almost literally a case of ‘de één zijn dood is de ander zijn brood‘.” Note the other expression with ‘brood’: ‘je brood verdienen met’.)

– “Door de crisis heeft één van de twee groenteboeren bij ons in de buurt zijn deuren moeten sluiten. Maar je ziet weer dat de één zijn dood de ander zijn brood is, want met die andere zaak gaat het nu plotseling weer heel goed!” 
(“One of the two greengrocer’s shops in our neighbourhood has had to close down due to the (financial) crisis. But it is once again illustrated that one man’s misfortune is another man’s opportunity because the other shop is suddenly doing very well again!” Note that a ‘boer’ is a ‘farmer’ in Dutch, however it is also used for a greengrocer’s (groenteboer) and for small cheese shops (kaasboer).)

Expressions:
– “Een slaatje slaan uit iets”: to profit from a situation / to cash in on something.

Example:
– “Sander heeft nog steeds geen slaatje weten te slaan uit zijn blog :-)”
(“Sander still has not cashed in on his blog 🙂 “).

Related words:
– Dood: death [noun] [de dood, <no plural>].
– Brood: (loaf of) bread [noun] [het brood, de broden].
– Profiteren (van): to profit (from), to take advantage (of) [verb] [profiteerde, geprofiteerd].
– Pech: bad luck [noun] [de pech, <no plural>].
– Geluk: luck, happiness [noun] [het geluk, <no plural>].

Haasten

Posted on by

to hurry / hasten / make haste
[verb]
[zich haas-ten, haast-te zich, h. zich ge-haast] 

‘Haasten’ is a ‘wederkerend werkwoord’: a reflexive verb. So the proper way to say it is: ‘zich haasten’. There is also a regular form of ‘haasten’ which can for example be used when you are rushing somebody else, but is is not as common. Common related nouns are ‘haast’ and ‘spoed’, see below.

Some people are fundamentally against ‘haasten’ and have been promoting the opposite of ‘haasten’ as a lifestyle: ‘onthaasten’. This verb is not reflexive and translates as ‘to slow down (in life in general)’.

Examples:
– “Ik heb me vandaag de hele dag moeten haasten, vanavond plof ik neer op de bank en ik kom er niet meer vanaf!” 
(“I have had to hurry all day long, tonight I’m going to crash on the couch and I will not get off it again!”)

– “Je moet je niet de hele tijd zo haasten; dat is niet goed voor je hart!” 
(“You shouldn’t be rushing all the time; it’s not good for your heart!”)

– “Al dat gehaast van jou! Ik hoef me nooit te haasten! Weet je wat de truc is? Vijf minuten eerder opstaan!” – “Jij hebt makkelijk praten! Ik ben namelijk vijf minuten te laat geboren!” 
(“All this rushing of yours! I never have to hurry! Do you want to know the trick? Get up five minutes earlier!” – “That’s easy for you to say! As a matter of fact, I was born five minutes too late!” Lit. “You have easy talking!”)

– “We moeten ons haasten want anders wordt het te druk op de weg. Heb je alles wat je nodig hebt?” – “Als ik jou maar heb schatje, dan ben ik gelukkig!” – “Bah, mag ik een teiltje?”  
(“We have to hurry, because it will get too busy on the roads otherwise. Do you have everything you need?” – “As long as I have you baby, then I’m happy!” – “Ugh, can I have a bucket to vomit in?” A ‘teiltje’ is actually a relatively small basin or washing-up bowl. The expression ‘mag ik een teiltje’ is jokingly used when somebody says something that is about to make you vomit (figuratively).)

Expressions:
– “Haastige spoed is zelden goed”: haste makes waste.
– “Van hot naar her”: to and fro / back and forth / hither and tither.

Related words:
– Haast: haste, hurry, rush [noun] [de haast, <no plural>].
– Gehaast: hurried, hasty, in a hurry [adjective/adverb].
– Onthaasten: to slow down, to lower the pace [verb] [onthaastte, onthaast].
– Gejaagd: hurried, agitated [adjective/adverb].
– Spoed: rush, urgency [noun] [de spoed, <no plural>].
– Snel: fast, quick [adjective].

Opgeruimd staat netjes!

Posted on by

that’s done and dusted / everything’s shipshape / good riddance
[Dutch phrase of the week]
[op-ge-ruimd staat net-jes] 

It’s been one of those weeks in which you don’t have time for anything and at home things are piling up and it’s turning into a mess! Today I finally had time to clean up (a bit). When a room is tidy and in good order, in Dutch we say it’s ‘netjes’.  So, ‘opgeruimd staat netjes’ says something like ‘cleaned up looks neat/tidy’. You use the phrase to state/emphasize that cleaning up is a good thing, since the result is that everything looks ‘netjes’. (Note that in this phrase the verb ‘staan’ translates as ‘looks’ or ‘makes one/something look’.) The phrase is also often used when you finally succeed in getting rid of somebody 🙂

‘Netjes’ can also apply to the way one is dressed, e.g. ‘je ziet er netjes uit’ (which translates as ‘you look smart’), or ‘netjes gekleed zijn’ (to be smartly dressed).

Examples:
– “Bed opgemaakt, was gedaan, afwasmachine ingeruimd en aangezet: opgeruimd staat netjes!” 
(“Made up the bed, did laundry, loaded the dishwasher and turned it on: everything’s shipshape!”)

– “Heb je gehoord dat ze Frank eindelijk ontslagen hebben?” – “Ja, opgeruimd staat netjes zou ik zeggen, die gast liep de kantjes er vanaf.” 
(“Did you hear they finally fired Frank?” – “Yes, good riddance to him is what I’d say, that guy never did more than the bare minimum.” Note that the expression ‘de kantjes er vanaf lopen’ implies that the effort delivered is in fact insufficient. ‘Kant’ means ‘side’ in Dutch and the expression originally meant that you were avoiding work, always staying on the side.)

– “De verkrachter is veroordeeld tot 10 jaar cel. Het publiek dat aanwezig was bij de veroordeling reageerde met een ‘opgeruimd staat netjes’.” 
(“The rapist was sentenced to 10 years in prison. The audience that was present during the sentence responded with a ‘good riddance to him’.”)

– “Ben je wel eens bij haar thuis geweest? Van ‘opgeruimd staat netjes’ heeft ze nog nooit gehoord! Weet je wat ik denk? Ik denk dat zij aan verzamelwoede lijdt en niks kan weggooien!”
(“Have you ever been to her house? She has clearly never heard of “that’s done and dusted”! Do you know what I think? I think she suffers from collector’s mania and is unable to throw anything away!”)

Expressions:
– “Die zijn we kwijt!”: Finally we got rid of her/him!
– “Het staat je netjes!”: This literally says “it looks good on you”, but is often used ironically so say that whatever you did or are doing does not look good on you at all.
– “Orde op zaken stellen”: to restore order / to put things right / to take care of business.

Example:
– “Ik heb het heel druk gehad en moet nu hoog nodig eerst thuis orde op zaken stellen.”
(“I have been very busy and I really must first restore order at home.” Lit. “…and must now highly urgently first restore…”)

Related words:
– Opruimen: to tidy up, to clear out [verb] [ruimde op, opgeruimd].
– Troep: mess, rubbish [noun] [de troep, <no plural>].
– Schoon: clean [adjective].
– Geordend: well-ordered, orderly [adjective/adverb].

Bagagedrager

Posted on by

luggage carrier, (rear) rack
[noun]
[de ba-ga-ge-dra-ger, de ba-ga-ge-dra-gers] 

5886130958_8614fc1d82_zIt’s part of Dutch culture to transport a friend or your partner on the rear rack of your bicycle: the ‘bagagedrager’. Although ‘bagagedrager’ in theory can mean ‘any luggage carrier’, in the Netherlands it’s almost exclusively used for bicycles. As the name implies, originally meant for luggage or whatever goods you are transporting, however in practice it is mostly used to transport another human being. In Dutch this is called: ‘iemand achterop nemen’, where ‘achterop’ means something like ‘on/at the back/rear’. When sharing a bicycle, common questions are: ‘Ga jij achterop, of ik?’, ‘Zal ik bij jou achterop gaan?’ and ‘Mag ik achterop?’. When invited you may hear ‘Kom maar achterop’ or ‘Spring maar achterop!’.
(Photo by David Pena (flickr.com) – some rights reserved.)

14462721261_64ec97238f_zHopping on the rear rack of a bicycle is somewhat of an art that one must master through practice. You can either sit with one leg on each side of the bicycle (only men do this), or with both legs on one side. The latter is more comfortable, but requires more ‘jumping skills’: you have to hop on while the other is cycling, otherwise it’s too difficult to ‘take off’. However, you should always jump in the direction in which the bicycle is heading, and not perpendicular to it. The latter will distort the balance of the one steering, and will also slow you down. It often helps to push with both hands holding the hips of the one steering. Many Dutch people (such as my girlfriend) still do not master this art 😉
(Photo by Roel Wijnants (flickr.com) – some rights reserved.)

4360827806_21232dedd4_zIn recent years it has become popular to mount a ‘front rack’ on Dutch bicycles, often equipped with a crate. Although popular, some people find it a nuisance as such bicycles take up more space in the already overcrowded public bicycle stalls 🙂
(Photo by Amsterdamized (flickr.com) – some rights reserved.)

A popular song at the moment in the Netherlands is ‘Bagagedrager‘ by Dutch rapper Gers Pardoel (ft. Sef). You have been introduced to Gers Pardoel in DWOTD Animatie. This is the second hit of his debut album ‘Deze wereld is van jou’ (‘This world is yours’). I have chosen this song because of its seeming paradox: tough rappers use rough language to rap about giving girls a ride on their bicycle. The song lyrics are also informative due to the occurrence of typical Dutch phenomena, such as obviously the ‘bagagedrager’, but also Dutch bicycle brand ‘Gazelle‘, buying a bicycle for 10 euros (or guilders for those old enough) from a junkie, and the Dutch yogurt drink ‘Fristi‘.

It took me some time to figure out the lyrics, so don’t feel demotivated if you can’t immediately understand what’s being said 🙂

Lyrics

[Sef:] Spring maar achterop bij mij, achterop m’n fiets
(Come hop on behind me, behind me on my bicycle [note that ‘maar’ is used here to create a ‘friendlier’ imperative, usually translated with ‘(please) do…’ or ‘come (on and) …’. Literally this sentence translates as ‘hop on the back with me, on the back of my bicycle’. The use of “m’n” is colloquial for ‘mijn’.] )

En ik weet nog niet waar we naartoe gaan samen, maar dat boeit me ook helemaal niets
(And I do not know yet where we will go together, but I couldn’t care less [note the use of the verb ‘boeien’: to captivate, fascinate. When something ‘boeit je/jou’ it means that you are very interested by or in that something.)

En spring maar achterop bij mij, dan gaan we samen weg
(And do hop on behind me, and we will leave/depart together)

En ik weet nog niet waar naartoe maar dat maakt niet uit want ik weet wel de weg
(And I don’t know yet which way (lit. ‘to where’) but that doesn’t matter because I know the way)

[Gers:] Uh, ik ken je nog nie maar je lijkt op Barbie en het zou kunnen liggen aan die vijf Bacardi
(Uh, I don’t know you yet but you look like Barbie and that could be caused by those five Bacardis [note that ‘nie’ is colloquial for ‘niet’. The verb ‘liggen aan’ means: to be caused by, to find its cause in, to have to do with. The Dutch version of “it’s not you, it’s me” is ‘het ligt niet aan jou, het ligt aan mij’.] )

Maar ik denk dat het ligt aan je mooie face, aan die mooie en o zo grote reet
(But I think it is because of your beautiful face, because of that beautiful and very big ass [I think ‘face’ is only used here to establish assonance with ‘reet’] )

En ik hoop dat je past op m’n bagagedrager, want ik heb een nieuwe fiets ik ben een ragemaker
(And I hope you (will) fit on my rack, because I have a new bicycle and I’m a hype creator [I think ‘ragemaker’ is an invented word. Nothing to with rage; the Dutch word for hype is ‘rage’] )

En ik zet die trend, ik skip die trend, dus spring maar op bij mij die fiets dan kunnen we naar huis toe samen
(And I set that trend, I skip that trend, so hop on behind me on my bicycle, then we can go home together [note that ‘spring maar op bij mij die fiets’ is grammatically incorrect] )

En onderweg vertelde ik wat je van mij wil horen, je zat aan de bar en je wilde scoren
(And on the way I told you what you want to hear from me, you were sitting at the bar and was looking to score [actually I hear Gers sing ‘je zag aan de bar’ (‘you saw at the bar’) but that doesn’t make any sense] )

Ik ben gevallen voor je ogen en je sexy stijl, je lijkt de vrouwelijke Gersie wel
(I fell for your eyes and your sexy style, (my) you look like the female ‘Gersie’ [note that the diminutive of ‘Gers’ is ‘Gersje’, and ‘Gersie’ is the informal diminutive] )

En de volgende morgen (het) was niet te geloven, die chick die was weg en had me voorgelogen
(And the next morning; unbelievable, that chick was gone and had lied to me [‘voorliegen’ differs from ‘liegen’ in that the first implies that the person lied about what was to come] )

En ik had d’r nog wel zo lekker genomen, maar eindstand: had ze m’n fiets gestolen!
( (And all that) while I had her so good, but final score: turns out she stole my bicycle! [note that “d’r” is colloquial for ‘haar’. When a man says (the derogatory) ‘ik heb haar genomen’, it means that he ‘had her’ (or ‘had his way with her’).] )

[Sef:] Spring maar achterop bij mij, achterop m’n fiets
En ik weet nog niet waar we naartoe gaan samen, maar dat boeit me ook helemaal niets
En spring maar achterop bij mij, dan gaan we samen weg
En ik weet nog niet waar naartoe maar dat maakt niet uit want ik weet wel de weg

[Gers:] Uh, ik ken je nog nie maar je lijkt op Nikki en het zou kunnen liggen aan die vijftien whisky
(Uh, I don’t know you yet but you look like Nikki and that could be caused by those fifteen whiskies)

Je kleding is roze met blauw; als Fristi, en je heupen zijn sexy in die strakke skinny
(Your clothing is pink with blue; like Fristi, and your hips are sexy in that (/those) tight skinny (jeans) )

Misschien is het een idee om hier weg te gaan, naar een plek ergens hier ver vandaan
(Perhaps it’s an idea to depart from here (/leave this place), to a place somewhere far from here)

Naar Parijs of naar Rome, of naar Milaan, of als E.T. op een fiets helemaal naar de maan
(To Paris or Rome, or to Milan, or like E.T. on a bicycle all the way to the moon)

Onderweg vertel ik jou wat je niet wil horen, want dat is wie ik door de jaren heen ben geworden
(On the way I tell you what you don’t want to hear, because that’s who I’ve become over the years)

Nu ben ik oprecht en heb het beste voor je, het beste met je voor is soms slecht te verwoorden
(Now I’m sincere and have the best for you, ‘(wanting) the best for you’ is sometimes hard to put into words [note the expression ‘het beste met iemand voor hebben’: to want the best for somebody] )

Als ik maar met je kan zijn, de rest kan me niet schelen
(As long as I can be with you, I don’t care about the rest)

Zij waren nep en ze wilden me breken
(They were fake (/lame/stupid) and they wanted to break me)

En jij past precies op m’n bagagedrager en dat is dus wel gebleken
(And you fit exactly on my rear rack and that certainly turned out to be the case)

[Sef:] Spring maar achterop bij mij, achterop m’n fiets
En ik weet nog niet waar we naartoe gaan samen, maar dat boeit me ook helemaal niets
En spring maar achterop bij mij, dan gaan we samen weg
En ik weet nog niet waar naartoe maar dat maakt niet uit want ik weet wel de weg

[Sef:] Vanavond een donnie uitgegeven, de best bestede donnie van m’n leven
(Tonight I spent a ‘donnie’, the best spent ‘donnie’ of my life [‘donnie’ is slang for 10 euros (used to be 10 guilders)] )

Want als ik die junk geen money had gegeven, dan kon je nu niet achterop (dan kon je nu niet achterop); ah
(Because if I hadn’t given that junk money, then you wouldn’t have been able to hop on behind me (then you wouldn’t have been able to hop on behind me); ah)

Ik zag je staan met je hoge hakken, rooie lakken, zo sexy, zo’n klasse
(I saw you (standing) there with your high heels, red lacquer, so sexy, such class [normally we wouldn’t use the plural form of ‘lak’; ‘rooie’ is colloquial for ‘rode’] )

Enne, werd verblind door je oorbellen, sorry: vergeet mezelf helemaal voor te stellen
(And…, got blinded by your earrings, (I’m) sorry: completely forget to introduce myself)

Mijn naam is Sef, mag ik nu iets in je oor vertellen: ik vind je sexy, geheimpje, niet doorvertellen
(My name is Sef, now may I tell you something in your ear: I think you’re sexy, (ssht) secret, don’t tell anyone [literally: don’t tell further] )

Nee ik pest je, meisje, begrijp je wel hè, ik heb een plekje vrij op mijn Gazelle
(Nah I’m teasing you (/messing with you), girl, you understand don’t you, I have a free spot for you on my Gazelle [‘Gazelle’ is a well-known Dutch bicycle brand] )

We kunnen fietsen, flesje wijn bestellen, of dansen, ikweenie, lijkt mij gezellig
(We could go cycling, order a bottle of wine, or go dancing, dunno, seems like fun to me [‘ikweenie’ is colloquial for ‘ik weet niet’] )

Maar beter zeg ik niks, dus spring maar achterop, dan krijg je van mij een lift
(But it’s better to say nothing, so hop on behind me, and I’ll give you a ride [note that ‘maar beter zeg ik niks’ should really be: ‘Maar het is beter als ik niks zeg’] )

[Sef:] Spring maar achterop bij mij, achterop m’n fiets
En ik weet nog niet waar we naartoe gaan samen, maar dat boeit me ook helemaal niets
En spring maar achterop bij mij, dan gaan we samen weg
En ik weet nog niet waar naartoe maar dat maakt niet uit want ik weet wel de weg