Werkeloos

unemployed, out of work
[adjective]
[wer-ke-loos] 

I quit my job end of April and as a result I am officially ‘werkeloos’: unemployed. You may also encounter ‘werkloos’ which means the same thing. I think ‘werkeloos’ is more common in daily speech. Note that the latter can also mean ‘without action / not operating’.

In DWOTD Voetstuk I covered the song ‘Over de Muur’ by the 80s band ‘Klein Orkest’. They also had a song about being unemployed which we will cover below. In the song ‘Koos Werkeloos‘ the character ‘Koos Werkeloos’ sings about being unemployed and that he is actually quite happy with the situation. Dutch people who are old enough may refer to this song by calling somebody who is unemployed ‘Koos Werkeloos’. The lyrics have some interesting Dutch expressions to take note of.

Lyrics

Mijn naam is Koos en ik ben werkeloos, de mensen zeggen: ‘Ga toch werken Koos’
(My name is Koos and I am unemployed, people say: ‘Go find a job Koos’ [literally: ‘Go work Koos’] )

Nou ik wil er best wel tegenaan, maar dan wel een leuke baan
(Well, sure I want to exert myself, but only in case of a nice job [note that the singer says “ik wil d’r best …” which is common in speech] )

Want anders hoeft het niet voor Koos
(Because otherwise Koos can’t be bothered [or: ‘Koos is not interested’, ‘Koos does not care’ etc. A typical example of this usage of ‘hoeven’ is: ‘Het hoeft niet meer voor mij’: “I don’t care anymore whether or not it’s going to happen”, “I don’t want to continue anymore”, “I don’t care anymore about it” etc.] )

Laat Koos maar vissen aan de waterkant, mij niet gezien achter de lopende band
(Just let Koos angle by the waterside, me (working) at the assembly line; no way! [Literally ‘mij niet gezien’ translates as ‘not seen me’ or “you won’t see me”. It means something along the lines of “you won’t see me doing that, no way”.] )

En Koos gaat ook geen vakken vullen, zeker om de zak te vullen van de fabrikant!
(Neither is Koos going to stock shelves, that would serve no other purpose than lining the vendor’s pockets! [‘Zeker om (…)’ means something like ‘Clearly the real purpose is to (…)’. For example: “Schat, ik ga even de stad in.” – “Ja ja, zeker om weer een middag in de kroeg te hangen!”. The expression ‘de zak vullen’ is more often used in the form ‘(zijn) zakken vullen’: to make profit, to cash in to line one’s pockets. It typically implies making money based on amoral motives.] )

Werkeloos, laat mij voorlopig lekker werkeloos
(Unemployed, why don’t you just let me be unemployed for now)

Al dat gezeur van ‘ga toch werken Koos’, Koos Werkeloos!
(All that whining about “why don’t you find a job Koos”, Koos unemployed!)

Werkeloos, laat mij voorlopig lekker werkeloos
(Unemployed, why don’t you just let me be unemployed for now)

Al dat gezeur van ‘ga toch werken Koos’, Koos Werkeloos!
(All that whining about “why don’t you find a job Koos”, Koos unemployed!)

Mijn zwager Jan die spreekt er schande van, die zegt vaak: ‘Koos, gebruik je handen man!’
(My brother-in-law Jan he cries shame over it, he often says: ‘Koos, use your hands man!’)

Maar hij werkt met zijn ellebogen, heeft zijn schapen op het droge
(But he uses his elbows, he is home and dry [the expression ‘zijn schapen op het droge hebben’ means ‘to have his sheep on dry ground’] )

Nou verbrand maar Jan
(Well then burn Jan)

Die politieke Haagse maffia, die blijft maar korten op de minima
(That political The Hague Mafia, who keeps on cutting back on minimum wage earners)

Nou laat ze zelf maar betalen, want bij Koos valt niks te halen
(Why don’t they pay up themselves, because Koos doesn’t have any money [the expression ‘er valt niets te halen bij (…)’ means something like “there is nothing of value that can be got from (…)” ]

Sorry dat ik besta!
(Pardon me for existing / being alive!)

Werkeloos, laat mij voorlopig lekker werkeloos
(Unemployed, why don’t you just let me be unemployed for now)

Al dat gezeur van ‘ga toch werken Koos’, Koos Werkeloos!
(All that whining about “why don’t you find a job Koos”, Koos unemployed!)

Jawel!
(Yeah that’s right!)

Werkeloos, laat mij voorlopig lekker werkeloos
(Unemployed, why don’t you just let me be unemployed for now)

Al dat gezeur van ‘ga toch werken Koos’, Koos Werkeloos!
(All that whining about “why don’t you find a job Koos”, Koos unemployed!)

Kijk hè, je hoort vaak zeggen, waar moet dat heen?
(Look, often one hears people say, where will it all end?)

Straks doen computers al het werk alleen
(What if at one point computers will do all the work)

Maar mensen, het gaat toch prima zo
(But people, things are fine as they are, right?)

Gratis vrije tijd cadeau, en dat is voor Koos geen probleem hoor
(Free time for nothing, and that is not a problem at all for Koos [note the use of ‘hoor’: it is put at the end of a sentence to say ‘in case you thought/expected otherwise’. The use of ‘gratis’ and ‘cadeau’ is a contraction of ‘Gratis [noun]’ and ‘[noun] cadeau krijgen’. You should really user either one, but not both.] )

Voetstuk

pedestal, plinth, base/foot 
[noun]
[het voet-stuk, de voet-stuk-ken]

Voetstuk Today we explore the song 'Over de Muur' by the band 'Klein Orkest'. In this song, which is from 1984 and is about Berlin and the Iron Curtain, they sing about how in East Berlin, Lenin and Marx 'nog steeds op een voetstuk staan'. When you 'op een voetstuk staan' in Dutch, it means you are highly esteemed and/or respected; you are like a statue on a plinth.

There are quite a few expressions in Dutch with 'voetstuk':
– Zich/iemand op een voetstuk plaatsen: to put/set oneself/someone (up) on a pedestal;
– Iemand van zijn voetstuk stoten: to knock someone off his pedestal/perch; and
– Van zijn voetstuk vallen/tuimelen: to fall/topple from one’s pedestal.

The song 'Over de Muur' ('Over the Wall') must be placed in the context of the Cold War and the Iron Curtain. The singer is Harrie Jekkers (who is from the Hague, hence the accent; we have come across Harrie Jekkers before in DWOTD Ruilen). The song has no video with it.

Lyrics

Oost-Berlijn, Unter den Linden; Er wandelen mensen langs vlaggen en vaandels 
(East Berlin, Unter den Linden; People walk/stroll past flags and pennons/pennants) 

Waar Lenin en Marx nog steeds op een voetstuk staan
(Where Lenin and Marx are still (put) on a pedestal)

En iedereen werkt, hamers en sikkels; Terwijl in paradepas de wacht wordt gewisseld
(And everyone works, hammers and sickles; While the changing of the guards takes place in goose/parade step)

Veertig jaar socialisme, er is in die tijd veel bereikt 
(Forty years of socialism, a lot has been accomplished in that time)

Maar wat is nou die heilstaat als er muren omheen staan 
(But what (good) is this ideal state when it is surrounded by walls)

Als je bang en voorzichtig met je mening moet omgaan
(When you have to express your opinion scared and carefully ['omgaan met' typically translates as 'to deal with' / 'to handle'])

Ach wat is nou die heilstaat, zeg mij wat is ie waard 
(O what (good) is this ideal state, tell me, what is it worth ['ie' is colloquial for 'hij'])

Wanneer iemand die afwijkt voor gek wordt verklaard 
(When somebody who is different (/deviates) is declared crazy)

En alleen de vogels vliegen van Oost- naar West-Berlijn 
(And only the birds fly from East to West Berlin)

Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten
(No one blows the whistle on them / they are not whistled back, nor shot down)

Over de muur, over het IJzeren Gordijn
(Over the wall, over the Iron Curtain)

Omdat ze soms in het westen, soms ook in het oosten willen zijn 
(Because sometimes they want to be in the West, sometimes also in the East)

Omdat ze soms in het westen, soms ook in het oosten willen zijn
(Because sometimes they want to be in the West, sometimes also in the East)

West-Berlijn, de Kurfürstendamm; Er wandelen mensen langs porno- en peepshow
(West Berlin, the Kurfürstendamm; People walk past porno and peep shows)

Waar Mercedes en Cola nog steeds op een voetstuk staan 
(Where Mercedes and Cola are still (put) on a pedestal)

En de neonreclames die glitterend lokken; Kom dansen, kom eten, kom zuipen, kom gokken 
(And the neon signs that lure you glitteringly; Come dance, come eat, come get drunk, come gamble ['zuipen' is the act of drinking alcohol excessively])

Dat is nou veertig jaar vrijheid, er is in die tijd veel bereikt 
(Now that's forty years of freedom, a lot has been accomplished in that time)

Maar wat is nou die vrijheid zonder huis zonder baan 
(But what (good) is that freedom without a house without a job)

Zoveel Turken in Kreuzberg die amper kunnen bestaan 
(That many Turkish people in Kreuzberg who can hardly survive [literally: exist])

Goed, je mag demonstreren, maar met je rug tegen de muur 
(Ok, so you are allowed to demonstrate/protest, but with your back against the wall)

En alleen als je geld hebt, dan is de vrijheid niet duur 
(And only when you have money, freedom is not expensive)

En de vogels vliegen van West- naar Oost-Berlijn 
(And the birds fly from West to East Berlin)

Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten 
(No one blows the whistle on them / they are not whistled back, nor shot down)

Over de muur, over het IJzeren Gordijn 
(Over the wall, over the Iron Curtain)

Omdat ze soms in het oosten, soms ook in het westen willen zijn 
(Because sometimes they want to be in the East, sometimes also in the West)

Omdat er brood ligt soms bij de Gedächtniskirche 
(Because sometimes there is bread near the Gedächtniskirche)

Soms op het Alexanderplein
(Sometimes on Alexanderplatz)