closer, nearer
[adverb]
[dich-ter-bij]

"Dichterbij" is the comparative of "dichtbij" which means "close by". It is composed of "dichter" and "bij". One of the meaning of "bij" is "close" or "near" and when preceded by "dichter", it means "closer" or "nearer". Separately, "dichter" has a totally distinct meaning: "poet".

Examples:
– "Kom eens wat dichterbij, ik kan je niet verstaan." 
("Come a little bit closer, I can’t hear you.")

– "Waarom ga je altijd naar de Aldi supermarkt voor je boodschappen; de Albert Heijn is veel dichterbij!" 
("Why do you always go to the Aldi supermarket for your groceries; the Albert Heijn is much closer!")

– "<Advertentie over Dierentuin Blijdorp:> Dichterbij kun je niet komen."
("<Ad on the Blijdorp Zoo:> You can’t get any closer.")

– "Ben je al wat dichterbij het bereiken van je doel gekomen?" 
("Have you already come a bit closer to achieving your goal?")

– "Treinstation Amsterdam Sloterdijk is dichtbij mijn huis maar Centraal Station is nog dichterbij." 
("Train station Amsterdam Sloterdijk is close to my place but Central Station is even closer.")

– "Kom gerust dichterbij, de hond bijt niet." 
("Don’t be scared to come closer, the dog doesn’t bite.")

– "Vind je het fijn om zo dichtbij je werk te wonen? Ik woon liever wat verder weg." 
("Do you like living so close to your work? I prefer to live a little bit further away.")

– "Hoe ver is het naar de dichtstbijzijnde pinautomaat?" – "Oh, dat is heel dichtbij, hier net om de hoek is er één." 
("How far is it to the nearest ATM?" – "Oh, that’s very close, there’s one just around the corner from here.")

Related words:
– Dichtstbijzijnd: nearest [adjective/adverb].
– Ver: far [adjective/adverb].
– Verder: 1. further, the rest of 2. further, farther (comparative of "ver").
– Dichtbij: close by, near by [adverb].

breath
[noun]
[de a-dem, <no plural>]

There is apparently a distinction between ‘a person’s breath’ and ‘breath’ as an example of ‘wind’ (as in a breath of fresh air). But let’s assume that will be clear from context.

A lot of expressions with ‘adem’ exist and we cover (part of) them in the examples.

Examples:
– "Het is zo koud buiten dat je je eigen adem kan zien." 
("It’s so cold outside that one can see his/her own breath.")

– "Met ingehouden adem keek de trainer naar de verrichtingen van zijn pupil." 
("The coach watched the performance of his pupil with bated breath.")

– "Hoe lang kan jij je adem inhouden?" 
("For how long can you hold your breath?")

– "Even wachten, ik moet even op adem komen; volgende keer neem ik de lift!" – "Je raakt wel erg snel buiten adem, je bent toch geen ouwe man!"
("Wait a second, I have to catch my breath; next time I’ll take the elevator!" – "You get puffed really quickly, you are not an old man are you now?")

– "Ik heb het boek ‘Oorlogswinter‘ in een adem uitgelezen en jij?" – "Ik ook, heb je trouwens de film al gezien?"
("I couldn’t stop reading ‘Oorlogswinter’, what about you?" – "Me too, by the way, have you seen the film yet?" Literally: "read the book in one breath".)

– "Hij wordt altijd in een adem genoemd met de andere grote schrijvers van de 19e eeuw." 
("He is always bracketed together with the other great writers of the 19th century.")

– "We zullen wel eens zien wie hier de langste adem heeft!" 
("We shall see who will hold out longest, hah!" The "we zullen wel eens zien" typically implies the "hah"!)

– "Mijn manager houdt mij continu in de gaten; ben ik even iets anders aan het doen, voel ik weer zijn hete adem in mijn nek!" 
("My manager is constantly keeping an eye on me; just when I’m doing something else I feel him breathing down my neck again!")

– "Het spijt mij het te moeten mededelen, maar vanochtend heeft tante Bep haar laatste adem uitgeblazen…" 
("I’m sorry to have to tell you this, but this morning aunt Bep passed away…" Literally: "has blown out her last breath.")

Related words:
– Ademen: to breath [verb] [ademde, geademd].
– Ademhalen: to breathe [verb] [haalde adem, ademgehaald].

Example:
– "Hij haalde zo langzaam adem, dat ik dacht dat hij dood was!"
("He was breathing that slowly that I thought he was dead!")

– Adembenemend: breathtaking [adjective/adverb]. Note that there is also the expression "de adem benemen", but "adembenemend" is a bit more common.

kite
[noun]
[de vlie-ger, de vlie-gers]

"Vlieger" is related to "vliegen": to fly.The literal translation would be "flyer", but when Dutch people talk about a "vlieger", they usually mean a kite. Flying a kite can be translated with either "vliegeren", or "een vlieger oplaten" (lit.: to let up a kite). A kite line is called "(vlieger)touw", see the Examples. And yes, the book and movie The Kite Runner was also a hit in the Netherlands: "De vliegeraar".

Examples:
– "Mam, ik ga mijn vlieger oplaten!" – "Is goed, liefie."
("Mum, I’m gonna fly my kite!" – "Okay, sweetie.")

– "Op het strand is vandaag een vliegerwedstrijd, met een jury die beoordeelt welke vlieger het mooist is." 
("There’s a kite competition on the beach today, with a jury that assesses which is the most beautiful kite.")

– "Ik heb hier een brief voor mijn moeder, die hoog in de hemel is. Deze brief bind ik vast aan mijn vlieger, dat zij hem ontvangt, zij die ik mis."
("I have a letter here for my mother, who is high in the heavens. I’ll tie this letter to my kite, for her to receive, her, whom I miss." See Extra)

Expressions:
– "Die vlieger gaat niet op": that’s a no-go, that’s (simply) not on, that won’t wash.

Example:
– "Lisa, ga jij in dat naveltruitje naar school?? Die vlieger gaat niet op jongedame!" – "Maar pap…"
("Lisa, are you going to school in that crop top? That’s a no-go, young lady!" – "But dad…")

Related words:
– Touw: rope, line [noun] [het touw, de touwen].
– Vlieg: fly [noun] [de vlieg, de vliegen].

Example:
– "Ober, er zit een vlieg in mijn soep…"
("Waiter, there’s a fly in my soup.")

– Vliegen: to fly [verb] [vliegen, vloog, h. gevlogen].

Extra:
The third example is taken from the well-known Dutch song "De vlieger", performed by the late artist André Hazes.

Check out this clip on YouTube, which was a well-know info-commercial that was shown on Dutch TV for more than 20 years since 1982…it’s about traffic safety…and it has a sad ending…

to assess, to judge 
[verb]
[be-oor-de-len, be-oor-deel-de, be-oor-deeld]

"Beoordelen" is close to "oordelen". Where "oordelen" is "to pass judgement" or "to make up one’s mind", "beoordelen" implies assessment (based on criteria or circumstances) and usually comes down to indicating approval or disapproval.

Examples:
– "Bij deze auditie wordt u beoordeeld op uw technische vaardigheden." 
("At this audition you will be judged based on your technical abilities.")

– "Moet je vanochtend college geven?" – "Nee, maar ik moet wel tentamens beoordelen." 
("Are you lecturing this morning?" – "No, but I will have to grade tests." Emphasis should be on "will" to reflect the use of "wel". Literally: "Do you have to give lectures…" Note that "college geven" is used only for university lectures. "Tentamen" is the common word for a higher education test.)

– "Hoe is de situatie daar?" – "Het is moeilijk te beoordelen; er is nog veel onduidelijk en iedereen rent rond als een kip zonder kop!" 
("How is the situation (there / with you)?" – "It is difficult to assess; a lot is still unclear and everybody is running around aimlessly / without clear direction." Literally: "like a headless chicken".)

– "De manager behoort de werknemers louter en alleen op hun prestaties te beoordelen." 
("The manager is supposed to assess the employees purely on their achievements.")

– "Oké, ik geef het toe, ik heb hem misschien verkeerd beoordeeld." 
("Alright, I admit, I might have misjudged him.")

– "Mam, ik ben oud genoeg om dat zelf te beoordelen ja!" 
("Mom, I am old enough to judge for myself(, thank you very much)!")

Related words:
– Evaluatie: evaluation [noun] [de evaluatie, de evaluaties].
– Beoordelingsgesprek: appraisal, assessment interview [noun] [het gesprek, de gesprekken].

Example:

– "Heb jij je beoordelingsgesprek al gehad?"
("Have you had your appraisal yet?")

– Inschatting: assessment [noun] [de inschatting, de inschattingen].
– Vooroordeel: prejudice [noun] [het vooroordeel, de vooroordelen].
– Jureren: to act as judge (in a competition) [verb] [jureerde, gejureerd].

shrimp, prawn
[noun]

[de gar-naal, de gar-na-len]

Today a word in the category Animals (or is it the category Food ? 🙂 ). I’m not sure whether there’s a difference between a shrimp and a prawn – biologists, feel free to comment – but they both translate to "garnaal" in Dutch. You may often see "gamba" being used as a synonym for "garnaal", and you may also see specific types of shrimp in the "supermarkt": "Hollandse/noordzee garnalen" (Dutch/Northsea shrimps, small and grey), "noorse garnalen" (Norwegian shrimps, small and pink), "tijgergarnalen" (tiger shrimps, medium and striped pink), "jumbogarnalen" (jumbo shrimps), and probably many more…

Examples:
– "Is dit een recept met Hollandse of Noorse garnalen?" 
("Is this a recipe with Dutch or Norwegian shrimps?")

– "Er gaat niks boven een lekkere garnalencocktail!" – "Nou, doe mij maar een portie lekkerbekjes!"
("There’s nothing like a nice shrimp cocktail!" – "Well, I’ll just have a portion of fried cod fish!)

– "Weet jij het verschil tussen een garnaal, een gamba, en een scampi?" – "Joost mag het weten…schaaldieren zijn niet mijn specialiteit…"
("Do you know the difference between a prawn, a gamba, and a scampi?" – "Heaven only knows…crustaceans are not my speciality…")

Expressions:
– "Zo stoned als een garnaal": stoned to the bone, very stoned. Lit.: as stoned as a shrimp.

Example:
– "Het loopt de spuigaten uit: Frank is iedere avond zo stoned als een garnaal…" – "Dat komt omdat hij iedere avond met z’n blotebillengezicht bij vrouwen een blauwtje loopt…"
("It’s getting out of hand: Frank is stoned to the bone every night…" – "That’s because he’s turned down every night by women because of his pudding face…")

Related words:
– Kreeft: lobster [noun] [de kreeft, de kreeften].

– Krab: crab [noun] [de krab, de krabben].
– Schaaldier: crustacean [noun] [het schaaldier, de schaaldieren].

Extra:
Check out this episode (in Dutch) of "Keuringsdienst van waarde", a Dutch television programme in which food and food chains are examined, and this time the gamba is subject of investigation…